Iedereen is wel verantwoordelijk voor iets of iemand. Denken we even aan onze thuissituatie, aan ons werk, aan ons vrijwilligerswerk. Het is een mooi woord: verantwoordelijkheid. Het heeft te maken met het geven van een antwoord. Dan moet er wel eerst iets naar me toekomen, in woorden of in een gebeurtenis.
Wij reageren constant op iemand of iets. Als we dat niet doen, is dit de ‘dood in de pot’. Er zijn mensen die volkomen onverschillig zijn…
Dit gebeurt ook in het verhaal van die wijngaard. Het verhaal gaat niet echt over de vruchten – en de oogst in Frankrijk maar ook bij onze zusters Norbertinessen in Oosterhout is nu wel binnen – het verhaal gaat over hoe je met wat je is toevertrouwd omgaat. En dat roept vragen op. ‘Het is van mij! Je hebt ervan af te blijven.’ Ik hoor het mezelf zeggen toen ik pakweg zes jaar oud was en mijn broertjes en zusjes waren niet anders, op die bepaalde leeftijd. Delen moet geleerd worden. Maar als volwassenen dit doen, als groepen mensen dit doen, als landen dit doen, dan krijg je oorlog. Oorlog in het groot, of de kleine onenigheden op de werkvloer waar bijvoorbeeld het goede idee van de een wordt gekaapt door een ander. Iemand zei onlangs tot een ander: ‘Is dit om je gelijk te krijgen of om te verbinden?’ Een wijze uitspraak van een wijs mens.
Jezus vertelt deze gelijkenis op een moment in zijn leven dat Hij meer en meer tegenstand ondervindt. Ze willen van Hem af, om het kort en bondig te zeggen. Hij is een luis in de pels, Hij confronteert en daar moet je wat mee. En als je dat niet wilt, kun je maar beter die ander ‘kalt-stellen’ of in het uiterste geval uit de weg ruimen. Jezus lijkt deze gang van zaken te accepteren voor Hemzelf. Dat is al groots: trouw blijven aan je boodschap, steeds in gesprek willen blijven, antwoord geven op een ander en op de omstandigheden, en tegelijkertijd accepteren dat je je uiteindelijke bestemming niet in handen hebt. Een steen die weggeworpen wordt, kan een belangrijke sluitsteen worden…
Natuurlijk is dit verhaal geschreven nadat het met Jezus gegaan is zoals we nu weten: lijden, dood en verrijzenis. Maar daarmee moeten we het verhaal niet afdoen. Het is geen voorspelling. Er ligt hier voor ieder van ons een boodschap. Welke? Het gaat er om wat er kan gebeuren als je je verantwoordelijkheid ten volle opneemt. Niet een beetje, niet half (of halfslachtig), maar helemaal. Vanaf mijn negentiende zit ik in het klooster. Al heel snel kreeg ik verantwoordelijke taken, soms ook een beetje te ‘overdone’ want bijvoorbeeld mijn studie-ontwikkeling heeft een tiental jaren op een laag pitje gestaan. Dat heb ik later mogen inhalen. Er was altijd ook het geloof: het komt op een gegeven moment wel goed. Een gegeven moment… De weggeworpen stenen uit die tijd heb ik later mogen benutten. Terugkijkend heeft iedere periode een steentje bijgedragen aan wie ik nu ben. Zo is mijn antwoord gegroeid op waar God me wil hebben Verantwoordelijk…
Zo kunnen we ook kijken naar wat ons omringt. In Rome zijn nu rond de 350 katholieken bij elkaar. Gelukkig niet alleen bisschoppen, ook religieuzen, leken en ongeveer zestig vrouwen, tot in de hoogste verantwoordelijkheidsfuncties. De vergaderzaal heeft een bijzondere inrichting: een groot aantal ronde tafels met een gemêleerde samenstelling, van alle rangen en standen aan één tafel. Dat vraagt om naar elkaar te luisteren, om er antwoord te geven op de Geest die in een ander spreekt. Zo groeit verantwoordelijkheid. We mogen veel van deze synode verwachten: de rol en de plaats van de vrouw in onze kerk zal sterk veranderen: medeverantwoordelijk, ook met beslissingsbevoegdheid. Er zal veel meer geluisterd moeten worden naar wat er onder alle gelovigen – dus ook hier in Loosbroek – leeft.
Lieve mensen: de heilige Geest is ook aan het werk onder ons! Geven we haar wel voldoende ruimte? Durven wij verantwoordelijk te zijn voor het uitdragen van ons mooie geloof, het delen van de Blijde Boodschap? En… durven we ook met de scherven van ons geploeter te werken. Er is nog veel onaf. Laten we daar blij om zijn want dan kan er beweging komen. Weggeworpen stenen, ons onaffe inzet, zal ons stimuleren verantwoordelijk te zijn, voor elkaar, voor de meest kwetsbaren én voor God.
