Als het meisje ‘neen’ zegt, dan bedoelt ze niet ‘ja’. Dit is een les in de seksuele opvoeding. Het is misschien wat fors om zo de overweging te beginnen maar het dilemma waarin we vaak terechtkomen is onmiddellijk helder. Ja zeggen en neen doen, neen zeggen en bij nader inzien het toch doen: het speelt op vele vlakken van ons leven.
Ook bij die twee zonen in het evangelie. Wie van de twee zonen, of dochter en zoon, of twee dochters, zijn wij?
Er zijn zoveel verlokkingen in ons bestaan dat we het niet gemakkelijk hebben. Onlangs hoorde ik dat bij de huisartsenpost in de Heilaren, vlakbij de abdij, er een medewerkster speciaal de zorg voor de geestelijke gezondheid van jongeren heeft. Ze is vol gepland… Veel jongeren zijn overstresst. Ik denk dat we er allemaal hier wel een idee bij hebben. Als een meidje vijftien uur per dag aan haar smartphone gekluisterd zit, is dat niet goed. De verslaving in onze dagen! Wanneer kom je dan tot rust?
Ik zoom even in op die tweede zoon, het is de zoon die op een gegeven moment gaat nadenken, net zoals de verloren zoon in die andere gelijkenis van Jezus. Die verloren zoon kwam tot nadenken toen hij helemaal aan de grond zat, tussen de varkens. De zoon, de mens, die gaat nadenken… Dat doen we nu ook op deze prachtige plek, met het ruisen van de wind en het gekabbel van het water, hier bij de Kilsdonksemolen. Even tot rust komen, even je bezinnen. Wat een cadeau geven we nu onszelf in dit uurtje!
Die eerste zoon zit vast, geblokkeerd noemen we dat vandaag. Hij kan niet loskomen uit zijn systeem. Dat heb je soms bij mensen: ze hebben dingen meegemaakt en dan kunnen ze die niet loslaten. Ze kunnen zich niet wenden naar de toekomst, naar iets nieuws. Ieder van ons kent wel zo iemand in de buurt. Neen is neen en ja is ja, ik wil niet veranderen. Om te veranderen moet die ander wel met goede argumenten komen, en de nieuwe kansen die die ander aandraagt zijn nooit voldoende. Jammer, dood zonde. Misschien ook wel ‘n doodzonde omdat het niet tot nieuw leven leidt.
Ik houd meer van de tweede zoon. Niet dat ik zelf altijd even zuiver op de graat ben, maar toch, die tweede zoon zegt me wat. Weet u wat hem zo kenmerkt? Hij kan spijt hebben. Spijt hebben is een hele mooie eigenschap. Spijt hebben betekent dat je erkent dat je iets fout hebt gedaan en dat je er verdriet van hebt. Ik ken echtparen waarbij het moment dat de een spijt heeft ten aanzien van de ander, dit die twee vaak nader tot elkaar brengt. Verdriet in een relatie kan soms erg helend zijn. Wanneer je spijt hebt, dan is dat een basis om te veranderen. Omkeren heet dat in de Bijbel. De rug toekeren aan wat je verfoeit en tegelijkertijd je toekeren naar wat allemaal mogelijk is.
Ik hoop dat we allemaal in de schoenen van die tweede zoon (of tweede dochter, zo u wilt) durven te gaan staan. Het maakt je open om te luisteren naar wat anderen je aandragen. Er gebeurt zoveel goeds onder ons, als je er tenminste voor openstaat en niet als het eerste kind je vasthoudt aan eens ingenomen stellingnamen. We worden uitgedaagd om te luisteren naar wat de goede Geest van God in en door mensen heen, ons wil zeggen. Dat is ook het thema van de grote vergadering in Rome die woensdag a.s. begint: luisteren naar waar God ons wil brengen als kerk, maar ook als parochie, hier ter plaatse. Zijn we nog steeds die dynamische beweging die Jezus voor ogen had? Zeggen we volmondig ‘ja’ als er een mens in nood bij ons aanklopt? Wordt de voedselkast in de hal van de Dintherse kerk geregeld bijgevuld? Of zeggen we stilletjes ‘neen’ omdat het allemaal maar ‘gedoe’ geeft?
Wat is het goed dat we nu hier een moment van rust hebben. Ik zou het zo gunnen aan onze jongeren waarvan er velen onder druk staan om die ene merkbroek-met-gaten te kopen omdat iedereen die heeft. Het is maar een voorbeeld. Die tweede zoon weet op een gegeven moment een pauze in te lassen. Ben ik nog wel trouw aan mezelf? Wil ik wel echt ‘neen’ zeggen tegen verandering? Wil ik ‘ja’ zeggen op de uitdaging me te laten leiden door een goede Geest, ook door Gods Geest. Lieve mensen, in wie ‘ja’ zegt, zal ook dankbaarheid groeien. Dankbaar om al het goede. Neem de tijd, kijk om je heen, be-aam en laten we dan dankbaar zijn.
