Gisterenavond in de Paasnacht heb ik gesproken over de Paaswake als hét hoogtepunt van het liturgisch jaar. Met recht een bijzondere viering met heel bijzondere elementen. De aangereikte lezingen presenteren als het ware een samenvatting van de hele heilsgeschiedenis, de geschiedenis van God met ons mensen.
We hoorden het Scheppingsverhaal uit Genesis: God beleden als oergrond van alles wat is.
Dan was daar de bekendmaking van Gods Naam aan Mozes en diens zending om het volk Israël te bevrijden uit het slavenhuis Egypte, gevolgd door de doortocht door de Rode Zee: Gods volk op weg naar het Beloofde Land. Ook hoorden we de profetie van Jesaja, gericht aan hen die na de Ballingschap zouden terugkeren naar Jeruzalem. Goed beschouwd dus allemaal verhalen over Gods zorg voor ons mensen en zijn bevrijdende liefde.
Als klap op de vuurpijl geldt zónder enige twijfel de binnenkomst van de Paaskaars, symbool voor Góds binnentreden in onze geschiedenis in de persoon van Jezus Christus, in wie God tastbaar in ons midden komt. Een keerpunt in de heilsgeschiedenis. Hoewel… Op Goede Vrijdag leek het met zijn kruisiging en begrafenis te zijn uitgelopen op een grote afgang. Hij, de Messias, leek nu ineens een mislukkeling in veler ogen. Heel begrijpelijk waren er gevoelens van teleurstelling, verdriet en verlatenheid bij Jezus' leerlingen en volgelingen tóen, en ook - denk ik zo - bij ons. Maar God had andere plannen. Grootse plannen. Want Hij heeft zijn zoon Jezus doen opstaan tot nieuw en onvergankelijk leven! Dat is wat wij nú met Pasen vieren. Niet langer bittere tranen maar euforisch geluk! Dat we hier met ons verstand niet bij kunnen doet hier niets aan af. Met een gelovig hart mogen wij dit hemels geschenk dankbaar aanvaarden op gezag van de ooggetuigen die met Jezus hebben gegeten en gedronken ná diens verrijzenis. Onder die ooggetuigen zijn de apostelen, in het bijzonder ook Petrus, die hierover getuigt in de Handelingen. Maar óók Johannes uit wiens evangelie we net hebben gelezen. In de één na laatste zin van zijn evangelie benadrukt hij trouwens nógmaals dat zijn getuigenis waar is.
Iedere evangelist nu legt in zíjn evangelie een eigen accent bij de alles overstijgende en onbevattelijke ervaring van Jezus' verrijzenis. Bij Johannes lezen we hoe hijzelf en Petrus van Maria Magdalena de verontrustende boodschap te horen krijgen dat de steen voor het graf was weggerold… Johannes wordt hier overigens 'de door Jezus beminde leerling' genoemd. Dit detail wordt alléén bij Johannes vermeld, wat erop lijkt te wijzen, dat de evangelist en die 'door Jezus beminde leerling' één en dezelfde persoon zijn. De evangelist is dus zélf ooggetuige. Mooi en aandoenlijk vind ik hoe de jonge Johannes zich vervolgens bescheiden opstelt ten opzichte van de oudere Petrus, die door Jezus als eerste onder de leerlingen is aangesteld. Immers, Johannes rent als een jonge hond vooruit, maar laat Petrus als eerste het lege graf betreden. Vervolgens blijkt, dat Petrus wel kijkt maar niet meteen begrijpt, terwijl Johannes - bescheiden - als tweede ziet en óók meteen gelóóft. Begrijpen en geloven - zo blijkt ook nú weer - zijn twee verschillende dingen.
Een prikkelende vraag zou wat mij betreft zijn: hoe zouden wij reageren op zo iets ónbegrijpelijks als de opstanding uit de doden? Zoiets valt immers gehéél búiten onze ervaring. Zouden wij het als rationeel ingestelde mensen eenvoudigweg wegredeneren? In de zin van: als we het niet verstandelijk kunnen verklaren, dan moet het wel onzin zijn? Of zouden we ons hart in geloof durven openen voor het onverwachte dat God ons schenkt?
Begrijpen en geloven zijn verschillende dingen. Maar dat wil niet zeggen, dat wat onbegrijpelijk is, onwaar zou zijn. En laten we eerlijk zijn: gaat niet alles wat met God van doen heeft in zekere zin ons verstand te boven? Geldt dat in het bijzonder niet ook voor de liefde? Niemand kan liefde exact omschrijven of begrijpen, en tóch geloven wij allemaal in de liefde als waarachtige realiteit.
Christus' kruisdood en verrijzenis zijn Gods ultieme daad van liefde aan ons mensen. Immers, Jezus heeft beloofd dat ook ons de verrijzenis ten deel zal vallen indien wij met hart en ziel geloven, ook al begrijpen we er niets van.
Ik wens u allen een waarlijk Zalig Pasen!
pastor Frank van Roermund o.praem.
Lezingen: Handelingen 10,34a.37-43; Johannes 20,1-9
