Er wordt niet zoveel meer getrouwd, ook niet voor de kerk. Ik denk met ontroering terug aan jonge mensen die hier in deze kerk het ja-woord aan elkaar en naar God hebben uitgesproken. Wat is zo’n ‘ja’ dan krachtig! Er kan veel intensiteit schuilen in een enkel woord. Maar aan dat ‘ja’ zijn veel woorden voorafgegaan, woorden als ‘ik hou van jou’, ‘zullen we samen verder gaan, een leven lang?’
Na de viering gisterenavond waarin we rond de stal van Bethlehem ons hebben verwonderd aan dat intieme gebeuren van de geboorte van een mensenkind, van dit Kind van God die de wereld een bijzondere wending geeft, staan we nu mediterend stil bij wat God ons hiermee wil zeggen. Johannes de geliefde leerling van Jezus, probeert woorden er voor te vinden. Hij zegt: ‘Dat woord van God is vleesgeworden en heeft onder ons gewoond’, zo simpel is het. Jezus: een mens van vlees en bloed, zoals wij. Hij heeft gewoond te midden van andere mensen: ook zo eenvoudig. Johannes zegt dan stamelend: zo wil God zijn, onder ons levend, in mensen, in jullie, in mij. Het lijkt zo’n plechtige taal als we het evangelie van deze dag horen, maar in wezen komt het neer op diepmenselijke ervaring.
Hoe Johannes hierop is gekomen? Hij is opgetrokken met Jezus en hij heeft gemerkt dat Jezus een heel bijzondere band met God had. Niemand heeft God gezien maar Jezus heeft wel gezicht aan Hem gegeven. Johannes zegt: Hij is in de schoot van de God de Vader. Zoals Jezus eerst in de schoot van Maria negen maanden lang is gegroeid, zo blijft Hij ook ten diepste verbonden met God en daarom wordt Hij het gelaat van God onder ons. Johannes heeft nog veel meer ontdekt maar voor nu vind ik het wel voldoende, want wat kan ik er vandaag mee?
Veel. Met de pandemie die nu al twee jaar ons in de greep houdt, raken verbanden aangetast, stagneert het samen-optrekken, raakt ook het onderlinge gesprek vervuild met een overkill aan gepraat over corona, covid, pandemie. Het lijkt wel of er niets anders is. We raken verstrikt in verschraalde aandacht voor de ander. Waar is het bevrijdende woord? Waar laten we merken dat we elkaar nodig hebben, voorbij aan alle beperkingen die het virus ons oplegt? Een landelijk onderzoek zegt dat vier op de tien vriendschappen het loodje hebben gelegd. Wellicht dat dit in onze dorpen meevalt, maar het is wel een teken. ‘Verbinding’ gaat achteruit.
Binnen deze realiteit vieren we dat God een krachtig woord laat horen, nog veel krachtiger dan het ja-woord van twee geliefden. God gaat als het ware een duurzame verbinding aan met ons, mensen van vlees en bloed, en dat laat Hij zien in Jezus, sprekend God, zijn Vader. God doet dat omdat wij waardevol zijn voor Hem. Wat is ons antwoord?
Kerstmis is een feest van vriendschap, van vrede met elkaar. Er is ook fierheid: de adel van de mens wordt zichtbaar. Jezus, mens van Godswege, vindt ons de moeite waard en wil met ons optrekken. Wat gebeurt er dan? Wat gebeurt er als je met een vriend of vriendin optrekt die net even andere kwaliteiten heeft dan jij? Je leert van elkaar, je vult elkaar aan, je geniet ook van die vriendschap. Dit heeft ook met Kerstmis te maken: elkaars goede kanten belichten, blij zijn om elkaars aanwezigheid. Kerstmis betekent ook dat je ruimte schept voor mensen die anders in het leven staan, eenzamer, armer. We mogen als parochie trots zijn dat we weer vele kerstpakketten hebben rondgebracht. We mogen ook blij zijn dat er omgekeken wordt naar buren, dichtbij of wat verder weg, die weinig contact hebben en zeker nu met deze pandemie eenzaam zijn. Kerstmis is een feest van saamhorigheid, ook daar waar die samenhorigheid geweld wordt aangedaan. Kerstmis maakt het beste in een mens los.
Laten we Kerstmis vieren zoals Kerstmis bedoeld is. God heeft een krachtig woord gesproken in de komst van jezus, zijn Zoon. Hij zegt ‘ja’ op ons zoals geliefden ‘ja’ zeggen op elkaar. Net zoals mensen die met elkaar verbonden zijn steeds weer ‘ja’ moeten zeggen op elkaar wil hun verbond levend blijven, zo blijft God ‘ja’ op zeggen. Hij wil met ons meetrekken, niet alleen met Kerstmis. Maar vandaag wel op een heel bijzondere manier…
