Een verslag van de Corona missie voor Suriname vanuit Min. van BZ en SU4SU van 21 augustus t/m 5 september 2020. Het is een bijzondere reis geworden. Het begon met een visumaanvraag die ik op z’n vroegst een week voor vertrek mocht insturen, waarbij ik er op moest vertrouwen dat het visum klaar zou liggen op Schiphol als ik me daar zou melden om in te checken.
Dat bleek te kloppen, het visum lag klaar. De reis per trein naar Schiphol was ook een kleine logistieke onderneming met de 165 saturatiemeters die ik mee kon nemen dankzij jullie (zie foto). Vervolgens moest ik een vijftal formulieren invullen voor het inchecken en kreeg ook nog een health check op Schiphol. Op de terugweg eenzelfde papier- en controle-toestand. Het was een vrij leeg vliegtuig op de heenweg; Suriname is op dit moment niet vrij toegankelijk. Passagiers waren Surinaamse families die terugkeerden voor een begrafenis of ziek familielid, en andere personen die een noodzakelijke reis maakten.
Omdat ik de vliegreis nog het grootste risico moment vond, heb ik op de heen- en terugreis de volledige reis FFP2 medisch mondkapjes gedragen; elke 4 uur een nieuwe.
In Suriname is trouwens het mondkapje verplicht in het openbaar (én tijdens vergaderingen, bezoeken, etc. ...), dus ik heb eigenlijk continu een mondkapje gedragen. Je raakt eraan gewend, maar het blijft niet comfortabel.
De terugreis was bizar. Ik zat in het vliegtuig met plm 50 in Suriname wonende chinezen die op reis waren naar China. Zij namen de bescherming wel heel serieus (zie foto). Voordeel is dat zij daardoor ook veel minder risico hadden anderen te besmetten als zij toch ziek zouden zijn ondanks de controles.
De tickets en verzekering werden beschikbaar gesteld door Min. van BZ, het hotel en lokaal vervoer door SU4SU. SU4SU is een stichting die is opgezet door het grote bedrijfsleven in Suriname tezamen met Jurgen Rayman om het bijna failliete land te ondersteunen in de strijd tegen Corona.
Het hotel was een groot zaken- en toerisme hotel (Torarica), dat in deze tijd leeg was, en daarom werd gebruikt door ons team. Bezoekers waren niet toegestaan, mondkapje in algemene ruimtes verplicht en bij binnenkomst werd altijd je temperatuur gemeten.
Het team bestond uit longarts, intensive care arts, medisch microbiologen, internist-infectiologen, enkele tropenartsen (voor het binnenland) en enkele laboratorium laboranten (voor ondersteuning testcapaciteit). Alle anderen werkten in het ziekenhuis; ik was de enige die buiten het ziekenhuis in de eerste lijn bezig was.
In Suriname was er een avondklok van 20.00 uur, tevens was er beide weekends een lock down van vrijdagavond tot zondagochtend (om te voorkomen dat de bevolking uit zou gaan). Veel vergaderingen waren dus d.m.v. Zoom.
Saturatiemeters
In het totaal heeft de sponsoractie, opgezet door Jona de Laat en Wilson Bosch bijna 5500 euro opgebracht. Een prachtig bedrag, en dat in zo’n korte tijd en vlak voor de bouwvakantie!
Ik heb gekozen voor iets duurzamer saturatiemeters, met name om goede werking in de vochtige tropen veilig te stellen. Uiteindelijk heb ik 165 saturatiemeters mee kunnen nemen naar Suriname. Ministerie van Buitenlandse Zaken betaalde de extra kosten voor de vlucht, en er was geregeld dat ik geen problemen kreeg bij de douane in Suriname.
In Suriname was er door de Minister van Volksgezondheid inmiddels een commissie aangesteld die samen met mij richtlijnen voor Covid-19 zorg in de eerste lijn zou gaan opstellen (stad, districten en binnenland). Ik heb deze commissie gevraagd te inventariseren wie er saturatiemeters nodig hadden en hoeveel. Deze lijst kwam gelukkig overeen met mijn inschatting van de verdeling.
Distributie saturatiemeters:
De saturatiemeters waren overal erg welkom. Het was erg fijn te merken dat ik, naast mijn advisering over praktijkvoering bij huisartsen en gezondheidsposten in het binnenland, ook daadwerkelijk tastbare steun kon geven met saturatiemeters. Ik heb zo veel mogelijk meters persoonlijk afgeleverd, in ieder geval bij elk bezoek. Uiteindelijk heb ik ook een deel van de distributie moeten overlaten aan de eigen belangenorganisaties van deze (huis)artsen. Deze stond echter zeer dicht bij de huisartsen zelf. Tevens waren al deze huisartsen en gezondheidswerkers online aanwezig bij een tweetal webinars waar ik hen persoonlijk erop heb kunnen attenderen dat zij een saturatiemeter kregen, die zij konden afhalen bij de hun bestuur (bestaand uit collega huisartsen) óf dat deze door hen werd opgestuurd.
Klik hier voor een greep uit de foto's van de bezoeken.
Verdere activiteiten in Suriname
Samen met de in Suriname opgerichte werkgroep werd besloten dat ik zij mij bij hun collega’s zouden aanbieden voor praktijkbezoek voor een advies op maat. Verder zou ik met de werkgroep samen gaan werken aan richtlijnen. Om te beginnen Covid-19 preventie richtlijnen voor een veilige praktijkvoering, zodat daarnaar kon worden verwezen voor veilige en goede zorgverlening. Later hebben we ook richtlijnen opgesteld voor de zorg voor de COVID patiënt thuis. Deze richtlijnen hebben we gepresenteerd in twee webinars, waar ik beide keren een presentatie heb gegeven. Na terugkeer heb ik nog aan een derde webinar deelgenomen.
Samenvatting activiteiten
Advies bezoeken voor veilige Covid-19 praktijkvoering in de eerste lijn:
- 10 RGD gezondheidscentra en poliklinieken
- 7 gevestigde huisartsenpraktijken
- 2 designated poliklinieken: Anviti Medical Center (politie poli) / huisartsen poli militair hospitaal
- 2 hoofdposten van de Medische Zending in het binnenland
- 3 verpleeghuizen in Paramaribo
Bezoek aan het Streekziekenhuis Wanica (dat alléén Covid-19 patienten had), KKF, BOG, directie van de Medische Zending en de onderdirecteur RGD .
De 165 saturatiemeters verdeeld en overhandigd, grotendeels conform adviezen van de Surinaamse werkgroep.
Bemiddeld voor respectievelijk gevestigde huisartsen (VMS bestuur) en RGD van kleine poli’s om te komen tot een betrouwbare stroom beschermingsmateriaal materiaal voor hun poli’s. Dit werd door SU4Su verder geëffectueerd.
Als externe docent 1,5 uur geparticipeerd in een Zoom onderwijsdag van huisartsen ion opleiding van de huisartsopleiding Hisuri.
Conclusie
Het is een zeer zinvolle reis geweest op precies het goede moment. De Covid epidemie was in Suriname in sterk aan het toenemen ten tijde van mijn komst en de (huis)artsen in de eerste lijn waren angstig zelf Covid-19 op te lopen. Zij waren érg geinteresseerd in de collegiale adviezen van een huisarts die zelf mídden in de epidemie in Nederland had gewerkt zonder dat iemand in de praktijk een Covid-19 besmetting had opgelopen op het werk. De webinars waren zeer druk bezocht en ik was heel welkom op praktijken door het hele land. Daarnaast was het echter heel bijzonder dat ik daadwerkelijk direct iets tastbaars kon meenemen voor hen dat hun werk ook meteen kwalitatief een mooie boost gaf. Tevens was het overal een mooie binnenkomer voor mij om het werk op veel praktijken te kunnen observeren zodat we de richtlijnen voor de eerste lijn zo passend mogelijk konden maken.
Nogmaals mijn hele hartelijke dank voor jullie gulle donaties, zodat ik een prachtige binnenkomst bij de collega’s in Suriname heb kunnen maken. Het betekent een grote hulp voor het dagelijkse werk van 165 praktijken in de Corona epidemie in Suriname, en was voor mij een heel mooi middel om meteen overal binnen en in gesprek te zijn !
Beide aspecten hebben het succes van deze missie bepaald!
PS. Een vrachtwagen die me bekend voorkomt, midden tussen de kokosnootplantages… zie laatste foto in de fotoreportage.
Tekst en foto's: Damiaen van Doorninck
