Enkele dagen geleden kwam een jonge vrouw me vertellen dat ze zwanger was. Het was nog pril, zei ze, en er kan nog van alles gebeuren, voegde ze voorzichtig er aan toe. Maar ze straalde. Ze had – zoals de profeet Baruch in de eerste lezing schrijft – haar rouwkleed afgelegd en een heerlijke schoonheid werd haar geschonken.
Ik weet niet of ze beseft dat God haar die schoonheid op dat moment schenkt. Dat is voor een volgend gesprek.
Deze vrouw zet mij aan het denken. Toekomst ontwikkelt zich in haar schoot. Niemand weet wat die toekomst brengen zal. Dat is natuurlijk altijd zo en zal wel zo blijven, maar we vinden het lastig. We vinden het lastig omdat we het niet in de hand hebben en we dus maar moeten afwachten,gissen.Of liever, we dienen te vertrouwen. Wat doen we als het bestaan onzeker wordt? We kunnen verzekeringen afsluiten, dan zijn we veilig, zo denken wij, bij calamiteiten. We kunnen ook een geel hesje aantrekken en dan alles en iedereen de schuld geven. Agressie bouwt echter niets op. Anderen doen gewoon niets meer, totdat ze zelf zo diep gezakt zijn dat een roepende in de woestijn hun oor raakt. Johannes de Doper was zo’n roepende en een klein percentage van de joodse bevolking in Israël is naar hem gaan kijken en luisteren. Het overgrote deel van de bevolking niet. Wat is zijn oproep? Je bekeren en je laten dopen. Geeft dat zicht op de onzekere toekomst? Er zijn er velen vandaag die dat betwijfelen. De boodschap is niet sexy en geeft ogenschijnlijk geen houvast.
De tijd van de advent is een periode van uitzien naar, van verwachten, van openstaan voor de toekomst. Het gaat natuurlijk om de komst van Jezus Christus in het Kind van Betlehem. Maar ook hier is niet alles safe, want wat betekent dit voor ons dagelijkse leven als Kerstmis voorbij is? Geeft het ons kracht voor een onzekere toekomst? Denkt niet elke moeder, elke ouder wanneer een kindje geboren is en de eerste maanden voorbij: ‘Wat zal er worden van dit kind?’ Met welk gereedschap kunnen we een toekomst voorbereiden? Johannes zegt: je bekeren en je laten dopen zodat je zonden vergeven zijn. Kom daar maar eens om met Johannes’ boodschap in onze dagen! En toch geloof ik er in.
Want ‘bekeren’ betekent iedere keer opnieuw een start maken in de goede richting. En die goede richting is hoe Jezus onder ons geleefd heeft, die Jezus waarmee je door het doopsel verbonden bent. Dat is de basis om gericht te staan op ‘toekomst’. Het is een aanbod, en een aanbod dat zijn sporen in de loop van de geschiedenis bewezen heeft. Vanaf het vijftiende regeringsjaar van keizer Tiberius, toen Pontius Pilatus en Herodus nog leefden, tot op de dag van vandaag. Bouwen aan een onzekere toekomst betekent hier en nu zó leven dat het toekomstbestendig is, duurzaam. Dit geldt niet alleen voor onze huizen met de verschillende duurzaamheidslabels, het zou ook moeten gelden voor onze relaties, voor onze verbanden. Hoe duurzaam kunnen we het maken?
Mensen die iedere keer weer een nieuwe start met elkaar maken, doen ook in elkaar ontdekkingen. We hadden het toch over bekeren? Dan pin je elkaar niet vast op wat eens gebeurd is, je blijft niet steken in het verleden maar je kiest voor toekomst en bouwt er aan. De richting is ons gegeven: wegen vrij maken, gaten in de weg opvullen opdat het allemaal weer een beetje gemakkelijker bewegen is. Wie nu duurzaam leeft, bepaalt ook mee de toekomst. Die vrouw die nu pas in verwachting is, zal het wel laten om ongezond te eten. Ze weet niet wat er allemaal op haar pad komt en zeker niet wat haar kind eenmaal allemaal zal meemaken. Ze weet wel dat wat zij nu doet van invloed is op het kind dat nog geboren moet worden, over dertig weken.
Dit is duidelijk en te begrijpen. Het is tegelijkertijd een aanzet voor onze eigen manier van leven. Wij zijn zelf zwanger, zwanger van een nieuwe wereld. Wanneer we gedoopt zijn dan is de richting bepaald door de bevrijdende boodschap van Jezus. Hij zag al een nieuwe wereld voor zich en noemde dat het Rijk van God. Hij bad ons voor: uw Rijk kome en voegde er aan toe: vergeef ons zoals wij vergeven aan anderen. Hij wilde dus dat we elkaar de hand reiken
en veiligheid bieden aan het leven dat komt.
Joost Jansen – Abdij van Berne
