overweging op 19 juni 2016
‘Ken je mij? Wie ben ik dan? Ken je mij beter dan ik?’ Het is een lied van Huub Oosterhuis dat al een paar jaar door zijn dochter Trijntje wordt gezongen (en door vele anderen). Huub Oosterhuis was enkele weken geleden in de abdij en hij vertelde dat hij het heeft geschreven toen Trijntje nog in de wieg lag. Hij zat bij dat wiegje en dacht: wat zal er van haar worden? Later?
Het is een kind van mijn vrouw en mij, maar toch al zo heel anders. Wie ben ik dan? Voor jou? De vraag die Jezus aan zijn vrienden stelt, is zo menselijk. Wij willen iemand zijn voor een ander. En we hebben graag dat het beeld dat we van onszelf hebben ook door een ander wordt bevestigd.
Daar komt iets heel belangrijks naar voren: elkaar bevestigen. Ik kom soms op plekken waar men op elkaar altijd aanmerkingen heeft. Ik wil niet spreken van kritiek, hoewel dat het soms ook is. Het kan zo verschillend tussen mensen zijn. Ik zong dit lied ‘Ken je mij?’ toen Huub Oosterhuis een lezing in de abdijkerk hield. Twee mensen die naast elkaar zaten kwamen naar mij toe. De een zei: ‘Ik kon de tekst niet zo goed verstaan. Voortaan de tekst van het lied eerst uitreiken.’ Haar buurman zei: ‘Dat je het aandurft om dat lied te zingen. Ik heb het ook op de piano liggen maar kom er nog niet toe. Bedankt voor het zingen.’ Wat een verschil!
De vrienden van Jezus bevestigen Hem. Het was op een moment in Jezus’ leven dat Hij er een beetje doorheen zat. Want als je in het evangelie verder leest dan hoor je hoe Hij zich vermant en resoluut de weg naar Jeruzalem inslaat Jezus vermoedt dat Hij hiermee zijn doodvonnis tekent. Dan heb je wel de steun van vrienden nodig! En niet alleen van hen, ook van de grote mensen uit je eigen joodse traditie, de grote mannen die Jezus zijn voorgegaan, Elia, andere grote profeten en – voor Hem dichterbij - Johannes de Doper. Het is wel opmerkelijk dat duidelijk gekozen wordt voor profeten, niet voor priesters of wetgeleerden of schrijvers die toen tegelijkertijd leraar waren. Profeten zijn mensen die helemaal gericht zijn op het luisteren naar de Stem van God. Vervolgens reageren ze vaak behoorlijk tegendraads, in de trant van: in deze situatie zou God dit of dat er van vinden. Wat zou God vandaag van ons dorp vinden, van onze parochie, van ons bijeenzijn in deze viering?
Petrus zegt: Jij bent de Gezalfde, de Messias. Maar hij mag het niet verder vertellen… Waarom niet? Dat zou toch mooi zijn? Want in Jezus’ tijd werd de Messias verwacht als uiteindelijke verlosser. Nu heb je Hem in je midden en je mag er geen gebruik van maken! Gelukkig maar, zeg ik. Want steeds als mensen een grote Leider, een Führer, achterna gaan komen ze in een dictatuur terecht. Onvrij, geknecht, uitgebuit. Een echte leider, de echte Messias, zegt Jezus, weet mee te lijden, weet zelfs zijn eigen leven te geven voor anderen, gaat er vaak zelf aan kapot.
Gebeurt dat vandaag? Ja. Het gebeurt vandaag. We hoeven maar het voorbeeld te nemen van Jo Cox, het Engelse parlementslid. Zij werd omwille van haar onverbloemde inzet voor de onderkant van de samenleving, haar pleidooi voor de vluchtelingen, vermoord. Zoveel is nu wel duidelijk. Haar man zegt: "Jo geloofde in een betere wereld en daar vocht ze elke dag van haar leven voor met een energie en levenslust die de meeste mensen zou uitputten. Er zijn twee dingen die ze het liefst zou willen. De eerste is dat haar kinderen zouden baden in liefde en ten tweede dat we met zijn allen zouden vechten tegen de haat die haar vermoord heeft." De ultieme steun, de laatste bevestiging, van een liefhebbende echtgenoot.
We hebben het vandaag zo hard nodig dat we elkaar bemoedigen en bevestigen in het goede. Dat we samen als gemeenschap daarvoor instaan. Natuurlijk kun je in je eentje best behoorlijk leven, daarvoor heb je wellicht de ander niet nodig. Hoewel… Maar voor de bemoediging en bevestiging in je verantwoordelijkheid voor de goede gang van de samenleving, heb je zeker elkaar nodig. Je hebt ook dat steuntje in de rug nodig van verhalen zoals we die nu delen, van het Heilig Brood dat we ontvangen. Van het voorbeeld van mensen die altijd maar door zijn gegaan. Ook al kost het hun leven. We zijn hen dankbaar. We gedenken hen.
Joost Jansen, pastor
