Jezus spreekt God aan als Vader. Hij vindt dus dat God mannelijk is. Wij hebben het ook over Onze Vader. En dan wordt het beeld dat we van God hebben toch wel heel mannelijk ingevuld. Terwijl het vandaag Moederdag is! En als je nu eens een vader hebt gehad waar je niet trots op kunt zijn?
We hoeven dan niet zo ver terug te gaan tot vaders die fout zijn geweest in die Tweede wereldoorlog van de afgelopen week.
Ik ken genoeg vrouwen en mannen die op middelbare leeftijd nog last hebben van een hardhandige jeugd. Er zijn er onder hen die niet van harte Onze Vader bidden. Is God louter mannelijk? Dat is een te snelle conclusie, vind ik.
Als ik goed naar het gebed van Jezus uit het evangelie luister dan hoor ik ook heel vrouwelijke ervaringen. Ik zou zeggen: Moederdag waardig. Ik denk aan mijn eigen ervaringen van Moederdag: een versje op school geleerd en voorgedragen tussen de schuifdeuren, de hartelijke verbondenheid. Dan hoor ik in het evangelie woorden die hier dichtbij komen. Het gaat om liefhebben, het gaat over geborgenheid, het gaat om een veilig gevoel. En dan hoor ik afgelopen weken een jongetje hard rennen naar zijn moeder terwijl hij ‘mamma!’ roept. U voelt de vertrouwdheid! We weten ook dat hetzelfde jongetje in zijn pubertijd zich misschien anders uit, maar dat hoort allemaal bij het mens worden.
Jezus laat trouwens ook op ander momenten zien en horen dat God voor Hem heel moederlijke kanten heeft. De bijbel spreekt over een God die een moederschoot heeft en bij wie je kunt komen drinken zoals een kindje aan de borst van zijn moeder. Lijkt me toch tamelijk vrouwelijk. God zij dank dat Onze Vader ook heel moederlijk kan zijn.
Vanaf het begin van de schepping heeft God het vrouwelijke en het mannelijke in de mens gelegd. Die aanvulling van elkaar is broodnodig. We hebben elkaar nodig. Misschien hebben we in onze dagen wel meer het vrouwelijke nodig dan het mannelijke. Waarom? Omdat vrouwen eerder de verzoenende kant kiezen dan mannen. Ze zullen eerder proberen mensen tot elkaar te brengen en elkaar te vergeven dan mannen. Tenminste… En dat hebben we vandaag nodig met alle geweld, niet alleen in de wereld ver weg maar ook in onze eigen dorpen. Elkaar een gastvrij huis aanbieden, de ander veiligheid bieden, met elkaar een schoot van ontferming vormen: het lijkt wel alsof God zelf aan het werk is.
Ik heb een moeder gehad die tamelijk kritisch stond tegenover Moederdag. Ze vond het maar een uitvinding van de commercie. Maar als wij - zes kinderen - dan met onze versjes, tekeningen en kleine cadeautje kwamen, versmolt haar kritiek als sneeuw voor de zon. Door Moederdag te plaatsen binnen de grote stroom van ons geloof, geven we er een dimensie extra aan. Moederdag is niet louter commercie - zeg ik nu maar tot mijn eigen moeder. Moederdag hebben we ook nodig om de zachte krachten in onze samenleving te versterken. Moederdag is nodig om niet ten onder te gaan in het geweld van onze dagen. Een oorlog win je niet met meer bommen te gooien, je wakkert alleen meer haat aan. Een oorlog win je als er mensen zijn die weten te vergeven, die weten te verzoenen. Ik zag pas een filmpje van de berechting van een oorlogsmisdadiger in Duitsland. De man was 92 jaar oud, hij had meegewerkt in Auschwitz. Hij was een kleine vis in die moordmachine. Een oude vrouw, overlevende van Auschwitz, vertelde haar verhaal voor de rechters. Daarna liep zij naar die andere oude man toe. Zij omhelsde hem. Alleen door te vergeven en te verzoenen wordt de haat omgebogen tot liefde. Alleen zo kan de wereld gered worden van oorlog. Het was een vrouw die het aandurfde.
Laten we vandaag Moederdag vieren en laten we tegelijkertijd niet vergeten dat in ieder van ons – vrouwen én mannen - de goede God krachten heeft gelegd die we als vrouwelijk, als moederlijk bestempelen. Die krachten zijn vandaag hard genoeg nodig willen onze kleine gemeenschappen duurzaam blijven voor de toekomst. En wat wij hier op kleine schaal doen zal zeker ook voor onze grote wereld van nut zijn.
Joost Jansen, Abdij van Berne
