overweging op 17 januari 2016
‘Kom, Jan, doe het nu maar.’ ‘Ja, maar… ik heb al zoveel moeten toegeven, ik ben er helemaal klaar mee.’ ‘Jan, toch…’ Herkenbaar? Zo’n dialoog kwam in mij op bij het horen van dit verhaal van de bruiloft van Kana. Een overbekend verhaal.
Een verhaal dat de aandacht trekt doordat water in wijn wordt veranderd. H2O in een goede bordeaux! Wie zou dit niet willen?
We weten allemaal dat dit wonder van Kana – zo wordt dit verhaal genoemd – niet een huzarenstukje van Jezus beschrijft. Er zit – zo vermoeden wij – een diepere laag in dit verhaal. Want als we het letterlijk nemen dan richten wij ons op onmiddellijk profijt. Voldoet dit op den duur? Ook in een huwelijksrelatie? Steeds maar weer meer en luxere spullen? De rijke vrouw of rijke man getrouwd? Wat brengt de duurzaamheid in een relatie?
In onze tijd hebben we het dikwijls over duurzaamheid. Ieder bedrijf, iedere producent, iedere huisvrouw of huisman bijvoorbeeld moet zich vragen stellen over de duurzaamheid van materialen en van de producten die worden gemaakt. Bij een relatie tussen mensen worden die vragen niet altijd gesteld. Je vindt elkaar toch aardig! Je denkt: laten we het eens proberen! We zien wel hoe het gaat. Lieve mensen: bij velen hier in deze kerk is het niet zo gegaan, ik weet het. Maar in onze samenleving gebeurt het, en niet altijd met het verhoopte resultaat. Dus: wat brengt duurzaamheid in onze relaties?
Laten we nog eens stilstaan bij de twee lezingen die we gehoord hebben. We hoorden Maria zeggen: ‘Doe maar wat Hij u zeggen zal.’ Maria heeft vertrouwen in de situatie die toch tamelijk gênant is. Er is geen wijn meer! Maria heeft ook vertrouwen in haar zoon Jezus. Maria gaat uit van vertrouwen. Wat is dat toch van cruciaal belang: uitgaan van vertrouwen. Daar waar vertrouwen is in relaties daar is het toch zoveel gemakkelijker. Niet dat er geen moeilijkheden kunnen zijn. Maar vertrouwen en geloof blijven houden in elkaar én in de omgeving, dan gaat het allemaal soepeler. Jan en Mieke zouden er nooit uitgekomen zijn als ze niet vertrouwen hadden behouden. Er is in hun huwelijk heel wat gebeurd: overlijdens, zelfs hebben ze een kind moeten afgeven. En toch blijven ze vertrouwen dat het goed zal komen, dat ze hun verdriet eens kunnen dragen. Maar er gebeurde bij hen ook nog iets anders. Ze bleven open, niet alleen voor elkaar, maar ook voor de mensen om hen heen. Ze sloten zich niet af.
Daarom heb ik deze keer gekozen voor de tweede lezing van de apostel Paulus. Want hij heeft het over hoe mensen naar elkaar kunnen staan met ieder hun eigen specifieke gaven. De een wat wijzer dan de ander, of wat krachtiger, of wat fijngevoeliger, of wat barmhartiger, of wat aandachtiger voor een kwetsbare buurman of buurvrouw… Het zit ‘m - zegt Paulus - in de aanvulling van elkaar. De een hoeft niet de ander te zijn. Of zoals op een datingspotje wordt gezegd: er is een ander die jouw kwetsbaarheid leuk vindt. Maar de apostel Paulus gaat een stap verder: de goede Geest van God wil werken met allemaal onaffe mensen die hun kwaliteiten bij elkaar leggen. Of het nu in een huwelijk is of in een wat grotere en complexere samenleving.
Ik ga ervan uit dat die bruid en bruidegom in Kana waar Maria en Jezus te gast waren, zijn uitgegroeid zijn tot een mooi koppel. En dat ze na een lang huwelijksleven in vrede zijn gestorven. Met zo’n begin kan het toch bijna niet meer stuk? Niemand weet het echter. Het kan ook zijn dat ze hebben moeten vluchten want de Romeinen waren geen lieverdjes in die tijd. Net zo min als IS vandaag. Dat dit koppel ondanks de beproevingen elkaar zijn blijven vertrouwen, elkaar zijn blijven aanvullen, elkaar zijn blijven sterken? Met zo’n begin kan het toch bijna niet meer stuk? Zij hebben geleerd dat met vertrouwen en liefde zelfs een verwaterde situatie weer glans kan krijgen.
Water wordt wijn. Routine en het grijs van iedere dag kunnen weer glans krijgen als we blij zijn met elkaars verschillen, als we elkaar blijven aanvullen, als we open blijven voor wat aan ieder én samen gegeven wordt. Als we alles doen om elkaar te blijven vertrouwen.
Joost Jansen
Abdij van Berne
