overweging op 10 januari 2016
Wat betekent het doopsel voor ons? We denken er meestal niet over na. Het is eens gebeurd, misschien wel meer dan tachtig jaar geleden. Heeft het in uw leven nog iets betekend?
Ja, natuurlijk is het doopsel nodig om je eerste communie te doen, om het vormsel te ontvangen, om te trouwen voor de kerk.
Kort gezegd: het doopsel is de basis voor de andere sacramenten. Door het doopsel ben je christen. Maar heeft het nog waarde op zich of is het slechts de poort tot meer mogelijkheden?
Met het literair festival het VerhAAl afgelopen zomer heb ik aan de Aa gestaan, hier in Heeswijk-Dinther. Ik speelde een eenakter over Johannes de Doper. Zijn afgehakte hoofd lag op een tafeltje. Wat ik met name wilde spelen is zijn verlangen dat er een gezonde en geheelde wereld zou komen. Eens. Johannes keek ook uit naar de mens die hierin echt het verschil zou kunnen maken. Wij weten dat Jezus die mens is geworden. Johannes de Doper wist dit allemaal nog niet. Hij was nog in het voorstadium. Hij was nog aan het verwachten.
Vaak zijn wij ook nog in een voorstadium… Want als we eerlijk zijn: bent u zich bewust in het dagelijks leven dat u een gedoopte mens bent? Dat u in kracht bent gesteld om het verhaal van God-met-mensen met anderen te delen? Bent u zich ervan bewust dat ook ieder van ons – gedoopte mensen - zonen en dochters van God zijn, mensen in wie God welbehagen heeft, zoals dat bij de doop van Jezus in de Jordaan tegen Hem is gezegd? Eigenlijk kunnen we ons allemaal een beetje in die Johannes de Doper herkennen, zoals ik ook gespeeld heb aan de rivier de Aa. Uitkijkend naar iemand – of iemanden – die garant staat voor een beter wereld en die eraan werkt. We kunnen ons herkennen in Jezus tot wie gezegd wordt: jij bent mijn kind die Ik – God – lief heb.
In de oude brieven van de apostelen in het Nieuwe Testament hebben ze het over dat mensen gedoopt worden naar Jezus toe. Soms wordt gezegd dat men in Jezus Christus wordt gedoopt. Maar er staat naar Jezus toe. Nu zult u zeggen dat is toch maar een miniem verschil, daar lig je toch niet over wakker. Natuurlijk niet, maar ik vind het toch een mooie formulering. Waarom? Omdat het dynamisch is. En ik houd van dynamiek. Ik vind ook dat gelovige mensen in beweging dienen te blijven, in de goede richting dan wel te verstaan. Naar Jezus toe. Hoe je dat doet? Johannes de Doper heeft dat laten zien. Johannes kende de eerste lezing van vandaag. Troost, troost toch mijn volk… En: baan de Heer een weg in de steppe… Dus leven naar Jezus toe betekent in eerste instantie: troosten. Gericht zijn op andere mensen die het moeilijk hebben en die naar troost verlangen. Het betekent ook obstakels wegnemen. Obstakels zijn er vandaag voldoende. Hoeveel obstakels worden niet opgeworpen door mensen waardoor ze niet meer communiceren met elkaar? En in onze samenleving? Heel die regelgeving bijvoorbeeld in de zorg die natuurlijk ontstaan is omdat mensen met uitkeringen en subsidies de pet er naar gooien en de overheid de voorhanden middelen veilig wil stellen. Er zijn vandaag obstakels genoeg om op te ruimen. Wat zou het toch mooi en eenvoudiger zijn als ieder doet wat kan en mag en elkaar van dienst is…
Het simpele feit dat wij hier als gedoopte mensen zitten – misschien op een uitzondering na – zou ons kracht moeten geven. Wij hebben al op jonge leeftijd bij het doopsel een kracht ontvangen om naar die Jezus toe te leven. Dat betekent de kracht ontvangen om fier in het leven te staan onder alle omstandigheden. Zelfs bij ziekte en dood. Het betekent dat we in kracht zijn gesteld om als kinderen van God, als leden van die grote familie van God, in te staan voor een betere wereld.
Zorgzaamheid en liefde, preekte Herman Finkers aan het einde van zijn nieuwjaarsconferentie. Ubi caritas et amor, waar zorgzaamheid en liefde is, daar is God. Zorgzaamheid en liefde kunnen alleen door mensen worden gedaan. Wij zijn die mensen. En het feit dat we gedoopt zijn, dat er dus door God tegen ieder van ons is gezegd: ‘Jij bent mijn geliefd kind’, dat simpele feit geeft ons hiertoe de kracht. In ons heeft God welbehagen en we leven naar zijn liefde…
Joost Jansen, Abdij van Berne
