overweging op 8 november
Gelukkig dat er in Nederland goede sociale voorzieningen zijn. Weduwen zijn vandaag niet veroordeeld tot de bedelstaf. Hoewel… één op de zes huishoudens hier in HDL kampt met financiële problemen.
Deze verhalen over weduwen die bijna niets hebben, zijn dus actueel. En de aanwezigheid van rijken evenzeer… Overvloed bij een kleine elite in schril contrast met de schaarste van een grote groep aan de onderkant van de samenleving. En wat horen we? De twee stuivers van de weduwe worden door Jezus hoger aangeslagen dan de vorstelijke bedragen van de rijken. Hoe zo?
Is het dan niet goed dat er veel gegeven wordt door mensen die het toch kunnen missen? Zeker. Het is ook nodig. Er is bij een groeiende groep te weinig geld en te weinig reserves om de gewone dagelijkse inkopen te doen. Mensen zijn dan genoodzaakt om de koopjes bij de Coöp en de Jumbo in te slaan. Vaak eten ze dan niet volgens de voedingswijzer en dat heeft dan weer invloed op hun gezondheid en welbevinden. We lezen er over in de kranten. We zien het soms ook in onze omgeving. Armoede krijgt een gezicht. Moet het zo blijven?
Vaak blijft het zo. Armoede wordt doorgegeven. Armoede gaat van ouders op kinderen en verder. Is dit noodzaak of noodlot waaraan je niets kunt doen?
Laten we eens luisteren naar beide lezingen. In de twee lezingen gaat het over weduwen die heel weinig hebben. En toch. Beiden worden gevraagd om te vertrouwen. Beiden voelen dat ze gewoon een stap in het onbekende moeten doen omdat de een de profeet vertrouwt en de ander in het evangelie op God. Beiden doen iets wat ogenschijnlijk niet verantwoord is, niet tegenover de jongen die totaal afhankelijk is van zijn moeder, niet tegenover haar omgeving bij de vrouw in het evangelie want ze gaf – zo staat er – van haar armoede alles wat ze bezat.
Wat maakt dat mensen dit kunnen doen? Wat maakt dat mensen soms onverantwoorde stappen kunnen zetten? Ik denk omdat ze uit vertrouwen en uit liefde handelen. Mij lijkt het dat er geen andere reden te bedenken valt. Vertrouwen en liefde. Betrokkenheid op een ander, of die ander nu een voorbijganger is of God. Het maakt eigenlijk niet veel uit. Want ook in die profeet die voorbijkomt, kan God nodigen om gewoon te vertrouwen. Je aan Hem toevertrouwen.
Kunnen wij dit ook? Moeten wij dit ook? Het zijn wel twee verschillende vragen. Wij kunnen het ook. Maar we hebben er wel moeite mee. Want we willen ons liever verzekeren, we willen liever dat de overheid ons voor alles beschermt en we zelf geen risico hoeven te lopen. Dat lijkt veilig, maar geeft het leven? We kunnen het wel als we voldoende vertrouwen hebben. We kunnen het als we ons laten raken wanneer mensen een beroep op ons doen. We ingaan op hun vragen ook al zitten onze uren er op en we dus iets extra’s moeten doen. Even dat stukje extra omdat een ander je vraagt verder met hem mee te gaan.
Moeten wij dit ook? Neen, niemand verplicht ons, als we tenminste ons niet zelf verplicht voelen. Dat laatst kan ook: je zelf verplicht voelen. Omdat je het zelf zo goed hebt en je voelt dat je een ander nabij kunt zijn, een ander kunt helpen. Omdat er zoveel verkeerd is in onze wereld dat je tegen jezelf zegt: laat ik in mijn omgeving maar doen wat ik belangrijk vind voor de hele wereld. Aan die grote wereld kan ik zelf weinig veranderen. Maar als ik op mijn plek het goede doe dan hoop ik dat het van invloed is op mijn omgeving. Een uitdijende omgeving zoals de kringen die ontstaan als je een steen in de vijver werpt.
De weduwen uit de beide lezingen gaan ons voor. Zij leren ons met hun voorbeeld. Het zijn twee vrouwen die onopvallend hun weg gaan, echt niet de show stelen maar ontzettend belangrijk zijn voor de opbouw van een gezonde samenleving. Die twee weduwen staan voor de meesten van ons. Want het gros van wat hier nu in de kerk zit zijn geen wereldhervormers. Maar wij zijn wel mensen die op onze eigen plek ons inzetten voor het goede. Wij geven niet van onze overvloed, wij kunnen wel geven waarvan we zelf leven. En het mooiste wat we kunnen geven aan elkaar, is ons hart, onze nabijheid, onze barmhartigheid.
Joost Jansen, norbertijn
