overweging op 4 oktober 2015
God boetseerde alle dieren, maar geen dier kon echt een partner worden voor de mens… Dat wil niet zeggen dat dieren niet heel dicht bij de mensen kunnen staan.
Zeker op een dag dat we ook de heilige Franciscus eren, de dierenvriend, de man die de aandacht voor de schepping zo hoog in het vaandel heeft, moeten we niet te min denken over de dieren. Voor sommigen zijn het als het ware hun kinderen. Maar dieren zijn geen mensen. Het is niet te hopen dat mensen slechts met een hond of een kat of een ander dier een relatie aangaan. Een mens is toch wel echt anders. En ook uitdagender.
We hebben allemaal onze eigen ervaringen op het vlak van de relatie tussen man en vrouw. Er zijn hier getrouwden en ongetrouwden, misschien ook gescheiden mensen, of weer hertrouwde mensen. Er zijn mensen die bewust niet trouwen. Maar allen hebben we ervaring op het vlak van je binden aan een ander. En daarom zal de man zijn vader en moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw en deze twee zullen één vlees worden, staat er in ons Boek. Wat een opdracht! Wat een uitdaging! Wat een bron van vreugde maar soms ook van veel verdriet en strijd… Het is een van de meest wezenlijke en intieme ervaringen van mensen, vroeger en vandaag.
Het doet me steeds pijn als ik hoor dat twee mensen uit elkaar gaan. We weten dat het schering en inslag is. Maar laten we niet vergeten dat het merendeel van de gehuwden wél bijeen blijft. God zij dank! En misschien speelt dit laatste bij velen een rol: dat ze zeggen God zij dank. Vele relaties stranden omdat de twee te gefixeerd raken op elkaar, niet meer met elkaar spreken, andere wegen gaan, los van elkaar. Natuurlijk zijn de uitdagingen vandaag groter dan vroeger: een werkkring waarin je met zoveel anderen in contact komt, een eigen ontwikkeling - persoonlijk, intellectueel of zakelijk -, of gewoon de routine en het gemis aan uitdaging. Het zijn omstandigheden waarbij mensen soms struikelen in het eens aangegane verbond.
De uitspraak ‘God zij dank’ kan ook wijzen op die derde die je in je relatie met die ander kunt toelaten. Wanneer ik als priester vanuit de kerkgemeenschap getuige mag zijn bij het huwelijk van twee mensen, dan mag ik ze ook zegenen. Bij die zegen druk ik dan wat extra stevig op hun hoofden opdat ze voelen dat God echt met hen mee wil gaan. Ik weet dat bij echtparen die band met God soms een hele steun kan zijn als het ’n keer tegen zit in de relatie. God kijkt met je mee, de God die een liefhebbende Vader is. Het ‘God zij dank’ wordt dan concreet tussen mensen in. En dat is wel de bedoeling van Jezus. Geen God die abstract ergens ver weg zich ophoudt, maar een God die onder mensen is en hen in alle levensomstandigheden nabij wil zijn.
Ik meen dat families en gezinnen van onschatbare waarde zijn voor onze samenleving. In een wereld waarin zoveel verdeeldheid is, waarin mensen elkaar het leven zuur maken, is de aanwezigheid en het voorbeeld van gezinnen van groot belang. Het optrekken met elkaar, het elkaar goed doen, elkaar vergeven, elkaar opbouwen, gebeurt daar. In vriendschap leven met elkaar wordt in het gezin geleerd. Het huwelijk is een oefenschool om een harmonische samenleving op te bouwen. De Schepper heeft het op deze manier ingericht, ik heb het niet zelf verzonnen.
We zitten met deze boodschap van de Schriften op het meest wezenlijke vlak van mens-zijn. We zijn of man of vrouw. We voelen een aantrekkingskracht voor elkaar en weten dat we zo iets moois kunnen opbouwen of er een puinhoop van kunnen maken. God wil ons daarin steunen en richten. Hij wil ons zijn zegen geven over dat dagelijkse optrekken met elkaar, het dagelijkse houden van elkaar, die broodnodige dagelijkse liefde. Want als wij belijden dat God liefde is, dan moet dit wel aan het licht komen door onze dagelijkse omgang met elkaar. Daarom wat God verbonden heeft, daar moeten wij mensen heel tactvol mee omgaan. Dat moeten wij koesteren, met veel zorg omgeven en… er van genieten!
Joost Jansen, norbertijn
Gebed van Franciscus – feestdag 4 oktober
Heer, maak van mij een instrument van uw vrede
Laat mij waar haat is, liefde brengen.
Laat mij waar wrok is, vergeving brengen.
Laat mij waar tweedracht is, eenheid brengen.
Laat mij waar dwaling is, waarheid brengen.
Laat mij waar twijfel is, geloof brengen.
Laat mij waar wanhoop is, hoop brengen.
Laat mij waar duisternis is, licht brengen.
Laat mij waar verdriet is, vreugde brengen.
Heer, maak dat ik er meer op uit ben
te troosten dan getroost te worden,
te begrijpen dan begrepen te worden,
te beminnen dan bemind te worden.
Want door te geven, krijgen we,
door ons te vergeten, vinden we,
door te vergeven, wordt ons vergeven,
door te sterven verrijzen we tot het eeuwige leven.
