Harrie van Schijndel geeft deze lezing voor de tweede maal nadat hij die al eerder – op hun verzoek – bij de heemkundekring in Uden had gegeven. Hij is daar lid van de heemkundekring en zit er in de Monumentencommissie.
Uden
Piet Mondriaan is in 1872 geboren in Amersfoort. Hij vestigde zich in 1892 in Amsterdam en ging daar studeren aan de Rijksacademie voor beeldende kunsten. Piet Mondriaan voelde zich niet gelukkig in Amsterdam en vertrok op aanraden van zijn vriend Albert Van den Briel naar Uden. Hij woonde daar in de St.Jansstraat. Het bordje daar herinnert nog aan de plek waar hij gewoond heeft. Hoewel Piet Mondriaan er in 1904 en 1905 woonde had hij nauwelijks contact met de Udenaren.
Heeswijk-Dinther
Hij zocht het liefst de gewone mens op en dan vooral de boerenbevolking. Daardoor zag je hem zelden in Uden en trok hij er regelmatig – met een aangepaste fiets – op uit om in de omgeving te schilderen. Zo kwam hij ook bij Hannes Dortmans in Dinther terecht. Die woonde aan de huidige Hommelse Dijk (vanaf Nistelrode rechts voorbij de Leijgraaf). Hij maakte er binnen een schilderij met Hannes aan tafel. Dit boerderijtje is helaas verdwenen. Ook kwam hij regelmatig bij Hannes Kranenbroek, die hij Hannes van Nistelrode noemde. Die was vrijgezel.
Molens
Piet Mondriaan schilderde in die tijd veel koeien, maar ook de molens hadden zijn interesse. Zo vereeuwigde hij de standerd molens van Uden, Veghel en Heeswijk. De molen van Heeswijk (één van de twee) hangt in het Noordbrabants museum.
New York
In 1911 vertrok hij naar Parijs, maar ging in 1914 terug naar het neutrale Nederland, omdat toen de eerste wereldoorlog uitbrak. Opnieuw vluchtte hij in 1940 voor de oorlog en ging toen naar Londen. Vandaar vertrok hij uiteindelijk naar New York, waar hij o.a. zijn bekende laatste – onafgemaakte – schilderij “Victory Boogie Woogie” maakte en er in 1944 stierf. Dit schilderij is in 1997 voor (huidige) € 37 miljoen door Nederland gekocht en in bruikleen gegeven aan het Kunstmuseum Den Haag.
Abstract
Piet Mondriaan was een achterneef van Vincent van Gogh. In de schilderijen van zijn achterneef herken je de stijl van Vincent, voordat hij overging naar de abstracte vorm. Piet Mondriaan was ook lid van “De Stijl” een richting in de kunst waarvan o.a. ook Piet van Doesburg, Gerrit Rietveld, J.J.P. Oud en Bart van der Leck lid waren.
Bron: “Piet Mondriaan, een jaar in Brabant 1904-1905” door Charles C.M. de Mooij en Maureen S. Trappeniers, uitgeverij Waanders t.g.v. de tentoonstelling in het Noordbrabants museum in 1989-1990.
Tekst en foto's: Peter Kriele
