Redactioneel

In 1559 behoorden we tot het bisdom Luik dat liep van de Maas als grens tot aan Bouillon in Belgie toe.
Deze avond komen echter alleen aan bod de drie dekenaten van dit bisdom namelijk: Luijk, Woensel en Hilvarenbeek. Meer foto's.

Heeswijk-Dinther behoorde toen tot het dekenaat Woensel. Arnoud Jan Bijsterveld heeft alleen de periode 1400 – 1570 onderzocht. Hij is daar 25 jaar geleden op gepromoveerd.
Hij heeft toen 1200 van de 3.000 pastoors onder de loep genomen. Er waren toen echter 2 soorten pastoors: pastoors die niet in de parochie werkzaam waren, maar hiervoor plaatsvervangers aanstelden. Deze laatsten huurden die parochie als waarnemer. Zij kregen nauwelijks opleiding, maar werden dat uiteindelijk door hun werkervaring.

 

De echte pastoors hadden soms meerdere parochies onder hun hoede en bekleedden elders andere functies en studeerden bijvoorbeeld.

In 1179 werd het celibaat ingevoerd. Het kwam echter regelmatig voor dat pastoors met een vrouw samenleefden en zelfs kinderen hadden. Die kinderen kregen ook de naam van de pastoor en werden in het gewone leven opgenomen, zelfs vaak met iets meer status.

 

De parochianen hadden daar meestal weinig moeite mee. Toen een keer de schepenen (gemeentebestuurders) een pastoor wilden wegsturen wegens zijn verboden samenleving hielden de parochianen dit tegen, omdat ze erg te spreken waren over de sacramenten die hij bediende, vooral natuurlijk die van de doop en stervensbegeleiding, want daarmee bleef men de kans behouden om in de hemel te komen.

 

Vanaf de 15e eeuw hield zich men beter aan de regel van het celibaat.
Heeswijk werd altijd door de Norbertijnen bediend, terwijl de pastoors van Dinther vanaf 1421 door het kapittel van de St.Jan werden aangewezen (voorheen door dat van Maastricht).

’s-Hertogenbosch werd indertijd wel klein Rome genoemd, omdat 1 op 15 inwoners tot de geestelijkheid behoorde.

Een belangrijke en invloedrijke priester was de pastoor van Schijndel: Willem van Enckevoirt (1464-1534). Hij was van meerdere parochies pastoor, maar bekleedde die functie dus niet. Hij werd kanunnik en zat bij de Romeinse Curie. Hij was o.a. ook bisschop van Utrecht.
Hij had hierdoor een groot inkomen, maar schonk een deel van zijn geld ook aan familieleden, die daardoor bijvoorbeeld konden studeren.
Kardinaal van Enckevoirt was in Rome toen Adriaan F. Boeyens in 1522, terwijl hij in Spanje was verbonden aan het hof van keizer Karel V, tot paus Adrianus VI werd benoemd. Adrianus VI is de enige Nederlandse paus tot nu toe.

Arnoud Jan Bijsterveld gaf een duidelijke lezing, die goed was te volgen door de ongeveer 35 bezoekers. Hij kon natuurlijk niet beschikken over foto’s uit die tijd. Daarom deed hij het aan de hand van schilderijen en publicaties