Brabant in de Franse tijd
Op woensdag 15 februari 2023 geeft Simon van Wetten een lezing bij de Heemkundekring De Wojstap.
Evenals in februari 2022 zal Simon ons wederom op zijn bekende boeiende vertelwijze mee nemen door een stukje geschiedenis over het leven van onze voorouders in onze omgeving. Dit keer speelt zijn verhaal zich af in de Franse tijd.
In het najaar van 1794 begon voor Brabant de “Franse Tijd”. Wellicht markeert een briefje van de Franse generaal Salme de sprong van de oude naar de nieuwe tijden. Salme leidde de Franse troepen die via de oostelijke helft van Brabant hun weg naar het noorden zochten. Het bedoelde briefje schreef Salme vanuit het kasteeltje van Beek en Donk, dat hij had ingevorderd en vervolgens inrichtte als hoofdkwartier. Dat de Franse generaal juist in dit mooie slotje wenste te resideren, geeft al aan waar de Fransen voor kwamen: het uitdragen van de revolutie. Dan kun je namelijk zonder gewetenswroeging kasteeltjes inpikken van zo’n nietsnut als een edelman.
MAAR: in zijn brief excuseerde Salme zich voor de plunderingen waaraan een aantal van zijn soldaten zich had schuldig gemaakt. Dat was absoluut niet “de intentie der Franschen, oorlogende tegen den tyrannen”. Zulke soldaten waren de naam der Fransen niet waardig en zij zouden daarom in het openbaar worden geëxecuteerd. Iedereen werd uitgenodigd naar dit spektakel te komen kijken, met als achterliggende gedachte dat de Brabanders zo met eigen ogen konden zien dat de bedoeling der Fransen een goede was!
Wat er vervolgens tussen 1794 en 1813 allemaal veranderde? Alles!! En ook nog in een – naar de maatstaf van die tijd – razend tempo. Of het nu ging om de tot dan toe onderdrukte positie van de Brabanders of om de eerste pokkeninenting, het verbod op katholieke processies of het optrekken der schuttersgilden, de verplichting tot het kopen van zout in een staatswinkel en het vieren van de huwelijksdag; in alles werd de overheid ineens de regelende factor.
Voor genealogen komt daar nog bij dat de informatiehonger van de overheid zóveel gegevens op allerlei papieren en overzichtsstaten deed belanden, dat wij de levensgeschiedenis van onze voorouders in de Franse Tijd met felle kleuren kunnen schilderen.
De Franse Tijd vormde dus in heel veel opzichten een breuk met het verleden. De Brabantse mensen zullen destijds met verbazing alle veranderingen hebben aanschouwd. Als u die verbazing óók wilt voelen, kom dan luisteren en kijken naar wat er deze avond over het voetlicht wordt gebracht.
Aanvang 20.00 uur in de Heemkamer van Heemkundekring De Wojstap, Raadhuisplein 21a Dinther.
Toegang: leden gratis; niet-leden € 3,=
