Het evangelie van vandaag is het eerste deel van een drieluik waarin de evangelist Lucas ons voorhoudt wat nodig is voor de komst van het Rijk Gods, of, in eigentijdse woorden: wat nodig is om de wereld tot een wereld te maken naar Gods wil, waar liefde en nabijheid regeren in plaats van haat en afstandelijkheid.
Het eerste paneel van het drieluik - vandaag - handelt over rechtvaardigheid en volharding in gebed. Het tweede paneel gaat over openheid en ontvankelijkheid, het is het verhaal waarin Jezus zegt: 'laat de kinderen tot mij komen'. Het derde paneel handelt over onthechting; het is het verhaal over 'de rijke jongeling' die wordt uitgenodigd om afstand te doen van al wat hij bezit zodat hij werkelijk vrij wordt om Jezus na te volgen.
Vandaag dus het eerste deel, over rechtvaardigheid en volharding in gebed, het verhaal over de 'weduwe en de onrechtvaardige rechter'.
In het oude Israël was de tegenstelling tussen rechtvaardige en corrupte rechters niet onbekend. En kennelijk heeft de weduwe uit dit verhaal te maken met zo'n corrúpte, ónrechtvaardige rechter. Feitelijk zegt die rechter het zélf, in zijn eigen woorden: 'Al bekommer ik me om God en gebod, toch zal ik die weduwe recht verschaffen om niet langer geplaagd te worden door haar eindeloze bezoeken'. Nu moet u weten dat dit een nogal brave vertaling is uit de Griekse grondtekst, want eigenlijk staat er letterlijk, dat de weduwe hem dreigt een blauw oog te slaan…! Dat klinkt ineens heel anders, vindt u niet? Zo staat de Bijbel vol van overdrijvingen en humor om de boodschap nóg krachtiger over te laten komen.
Welnu, de rechter dreigt dus het lachertje van de stad te worden als die potige weduwe hem een klap zou verkopen. De rechter is bang zijn gezicht te verliezen, en dán komt het punt waar het in deze vergelijking om gaat: Als die corrupte, ongeïnteresseerde rechter om bedenkelijke redenen uiteindelijk bereid is te luisteren naar het aanhoudende geklaag van die weduwe, hoeveel temeer zal onze rechtvaardige God dan luisteren naar gelovigen die onophoudelijk tot hem bidden?
De boodschap is helder: gelovigen, ook wij dus, worden aangemoedigd om te volharden in het gebed. We mogen bij God aandringen tot vervelens toe. En God zal - zo zegt Jezus - ons spoedig recht verschaffen.
De waarde van een standvastig geloof komt ook naar voren in de eerste lezing uit het boek Exodus. Want zolang Mozes - op die heuvel duidelijk zichtbaar voor het volk - zijn armen ópgeheven kan houden naar de hemel - als teken dus van áánhoudend gebed - zolang hij dát kan volhouden, zijn de Israëlieten aan de winnende hand. Heel betekenisvol wordt hierbij opgemerkt, dat Mozes dit niet alléén af kan. Hij heeft gaandeweg ondersteuning nodig voor zijn armen. Anders gezegd: hij heeft - om standvastig te kunnen blijven in het gebed - ondersteuning nodig van de mensen om hem heen.
Standvastigheid dus in het geloof, gesteund door de mensen om ons heen. We mógen bij God aandringen tot vervelens toe. God zal ons niet als zeurpieten terzijde schuiven maar luisteren naar onze hartenkreten…
Ik realiseer me heel goed, dat er nu velen onder u zijn die denken: dat is mooi gezegd, dat zijn mooie woorden in dat evangelie, maar ik merk daar niets van. Hoe hard ik ook bid om dit of dat, ik heb vaak het gevoel dat ik niet gehoord word. En ja, dat gevoel ken ook ik soms. En tóch… en tóch… mogen we erop vertrouwen dat God niet doof is voor ons smeken. Misschien verhoort God ons geroep wel op een andere manier dan wij verwachten. Wij zijn állemaal maar eenvoudige mensen en kunnen ons leven nu eenmaal niet overzien. De wereld en ons leven ís niet zo maakbaar als ons vaak wordt voorgehouden op radio en televisie. Dingen gebeuren buiten onze macht en zonder dat we er iets van begrijpen. Wat ons rest is de hoop, het vertrouwen dat ons geloof ons bij ál die onzekerheden staande houdt.
Vertrouwen en geloof… ze hangen nauw samen. Het een kan niet zonder het ander. Vertrouwen dat God - óndanks alles - naar ons luistert veronderstelt geloof. Of is het andersom? Moeilijk… moeilijk.
Misschien moeten we eenvoudigweg maar bidden om geloof zónder te weten hoe het allemaal werkt. Hopelijk mogen we tekenen mogen ontvangen die ons meer vertrouwen geven, die ons weer sterken in ons geloof. We kunnen nu eenmaal niet alles overzien. Het beste is ons maar over te geven aan onze liefhebbende God die het beste met ons voorheeft.
Amen.
Pastor Frank van Roermund o.praem.
