overweging op 11 oktober
Hélène deed alles goed. Je kon niets op haar aanmerken. In haar baan was ze betrouwbaar. Het huis was prima op orde. De kinderen deden het goed en haar man had niets te klagen.
Dat is toch voortreffelijk?
Was het in de hele wereld maar zo, dan hadden we een andere samenleving. En toch knaagde er bij haar iets en dat merkte de omgeving ook. Want ze was niet helemaal gelukkig, dat merkte je. Herkennen we iets van dit plaatje? Misschien wel in onze eigen omgeving, of bij onszelf…?
Zo iets speelt ook in het evangelie. Ik denk dat die man, die gewoon Gods voorschriften in praktijk brengt, tureluurs van die Jezus wordt. Hij doet gewoon de goede dingen, wat dan nog meer? Ik vind het zelf ook lastig. Want misschien ben ik niet veel anders… Ik ga te rade bij de eerste lezing, misschien biedt die hulp.
Deze lezing gaat over wijsheid. Nu denken wij bij wijsheid altijd aan een boven gemiddeld verstand, oftewel een bijzonder hoog IQ. Dat wil die tekst uit het Oude Testament niet zeggen. Deze lezing heeft het eerder over een goede manier van leven. Een voorbeeld: een metselaar kan heel goed werken maar je merkt of het een ambachtsman is of een stenenstapelaar. Volgens mij zit daarin het verschil. Een ambachtsman heeft liefde voor zijn vak, hij is niet louter stenenstapelaar, maar hij interesseert zich ook voor alles er om heen. En vooral: hij heeft liefde voor zijn vak, zijn ambacht. Zo ziet de Bijbel wijsheid. Een wijsheid waarom gebeden wordt en die waardevoller is dan een dikke bankrekening. Want als je dit inzicht hebt dan ben je meestal van alle markten thuis. Je kunt in je onderhoud voorzien, en meer. Je past je met gemak aan bij de verschillende omstandigheden van je bestaan want je blijft steeds een levende en levendige mens.
De man in het evangelie is een goed mens en hij heeft veel in zijn mars. Hij leeft volgens Gods geboden. Daar is toch niets mis mee? Neen, daar is niets mis mee. Maar hij is een stenenstapelaar en geen ambachtsman. Hij mist net dat beetje liefde. Want als hij dit vertrouwen had gehad, als hij wat meer liefde had gehad, dan had hij zich geopend voor het appèl van die rabbi uit Nazaret. Dan was hij op zijn uitnodiging ingegaan. Je blijft dan niet vastzitten aan wat je ‘hebt’. Je weet los te laten. En deze goede mens gaat verdrietig weg. Zonde, er zou veel meer mogelijk zijn geweest.
En hoe gaat het bij ons? Die goede mens, die stenenstapelaar, zit ook in mij, zit ook in ons. Daar wil ik voorlopig vanuit gaan. Want ik, wij, we zijn niet perfect. Het mooie van ons mensen vind ik altijd dat we kunnen omkeren, dat we kunnen zeggen: ik ga het anders doen. Dat we kunnen erkennen: nu zit ik vast in mijn veilig geprogrammeerde leventje met op tijd mijn ontspanning, mijn natje en mijn droogje, mijn veilige wereldje. De verwondering kan uit mijn leven glijden en de dagen allemaal hetzelfde worden. En dat heeft niet met God van doen, zo heb ik ontdekt. Wie met God zijn weg gaat, zal steeds ontdekkingen doen, zal ook steeds zich kunnen verwonderen omdat het onverwachte op zijn weg komt.
Moet je dit opzoeken? Neen, dat hoeft echt niet. Het komt op je weg als je je ogen en oren openhoudt. Die man in het evangelie ging verdrietig heen. Wij hoeven niet verdrietig weg te gaan. Want er komt iedere dag weer veel op ons bordje en we kunnen er op ingaan. Worden we angstig voor de vluchteling die aan onze deur klopt? Veel Nederlanders zijn het. Wij ook? Of stellen we ons open voor het onverwachte en zien we een vrouw en kinderen in nood die ons aankijken, zien we een man die voor zijn gezin een veilig heenkomen zoekt? Gaan we mee in de ongenuanceerde praat of zijn we bewogen met mensen?
De uitnodiging van Jezus aan die man wordt ook aan ons gedaan. Er worden van ons geen uitzonderlijke dingen verwacht. Wel dat we niet schrikken voor het onverwachte maar er veeleer voor openstaan. Er is alleen groei mogelijk als we geen leven tegenhouden. Er is alleen groei mogelijk als we ontvankelijk zijn en nieuwe uitdagingen oppakken. Dat geldt ook voor dat rijk van God. Want die nieuwe wereld waar Jezus naar toe werkt, kan onder ons gebeuren. Als we de uitnodiging oppakken…
Joost Jansen, norbertijn
