Redactioneel

190424 PK Lezing Gouden koets 6VIERKANT 6 Luc Eekhout was voorheen 18 jaar directeur van het Nationaal Rijtuigmuseum in Leek (Friesland). Hij is nu directeur van het kasteel Heeswijk.
Het woord koets stamt oorspronkelijk uit Hongarije. Daar is 500 jaar geleden in Kocs (uitspraak: kotch) een geheel vernieuwende koets ontwikkeld, die voor het eerst een vering had, waardoor de inzittenden veel comfortabeler konden reizen. 
 
 
Aan het berijden van een koets is een protocol verbonden. Zo mogen acht paarden de koets trekken voor een regerend vorst, zes paarden bij een prins of prinses en vier paarden voor iemand van adel.

Toen in 1815 Willem I koning werd kwam er in 1823 een Glazen koets. Het glas verwijst niet naar de ramen maar naar versiering onder die ramen, die uit glazen plaatjes bestaat.
 
Op Paleis Noordeinde staan de koetsen, auto’s en bussen, welke laatste twee meestal geleased worden. Zij staan daar in het “Staldepartement” dat prinses Beatrix tijdens haar regeerperiode in ere hersteld heeft. Zij is immers een paardenliefhebster in tegenstelling tot haar moeder Juliana.
Wilhelmina kreeg ter gelegenheid van haar inhuldiging als koningin in 1898 de Gouden koets cadeau van de inwoners van Amsterdam. De inwoners konden hiervoor certificaten kopen. Tegenwoordig zou je het een crowd-funding kunnen noemen. De koets is in Amsterdam door de firma Spijker gebouwd. De koningin heeft er - vanwege de overdadige luxe - nooit in willen rijden. Toen ze met de Duitse prins Hendrik in 1901 trouwde gebruikte ze wel de koets. Wilhelmina reed toen liever in haar crème - Calèche uit Den Haag.
 
De koets is met allerlei symbolen versierd verwijzend naar ons land of de kolonies. Zo is er vlas uit Zeeland gebruikt voor de kussens en het borduurwerk. Alle wapens van de toenmalige provincies zijn erop te zien en natuurlijk het wapen van de gemeente Amsterdam.
Zo ook symbolen en afbeeldingen die verwijzen naar de scheepvaart, landbouw, handel en industrie.

Voor de koets rijden altijd Gelderse paarden. Die bevallen het beste.
Toen in 1948 Wilhelmina afstand deed van de troon en Juliana haar opvolgde maakte de Gouden koets een tournee door het land.
Op het ogenblik wordt de koets gerenoveerd. Er is geen haast bij. Dit kan zijn vanwege de hoge kosten, maar het kan ook zijn omdat het niet duidelijk is of de koets na de restauratie wel gebruikt gaat worden vanwege de huidige discussie over de gebruikte afbeeldingen.
 
Tekst en foto's: Peter Kriele
Plaats reactie


Beveiligingscode
Vernieuwen