De herders in het veld komen aangesneld omdat ze getriggerd zijn door boodschappers (vaak engelen genoemd) die zingen van: ‘Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft.’ Wie zou daar niet achteraan willen gaan: vrede op aarde en in de mensen welbehagen, of - wat gewoner gezegd -: mensen zijn okee, de meeste mensen deugen.
Wij zouden, net als die herders, ook gaan lopen. Nieuwsgierig zijn we toch? Hetzelfde gebeurt door onze reclamemachine die er op gebouwd is om aantrekkelijke boodschappen te verspreiden en ons te verleiden tot aankoop. God is een uitstekende marketier dat zie je wel bij die herders. En wat vinden ze in dat schuurtje, in die stal in Betlehem? Een vrouw die net bevallen is van een kind dat al rustig ligt te slapen en een trotse vader. Hoe eenvoudig kan het zijn! Er zullen ongetwijfeld onder de herders mensen zijn geweest die hebben gezegd: is dat het nou? Dat gebeurt toch zo vaak onder ons. En wij zijn toch ook bezig met onze schapen die ieder jaar maar weer lammetjes voortbrengen? Dat is waar. Maar met dit kind is iets bijzonders aan de hand, dat hebben ze later gemerkt toen Hij er op uittrok om een Blijde Boodschap rond te brengen dat God geen verre God is maar nabij. Dat het bij God gaat om kwetsbaarheid. Dan zijn we weer terug bij deze stal van Betlehem want kwetsbaar is dit zeker.
Ik vind dit prachtig. Het christendom is juist een hele zwakke godsdienst. Misschien verbaast je dit. In de kern staat het christendom stil bij wie kwetsbaar is, eenzaam, hulpeloos. Er is ook de andere kant van het christendom, de pracht en de praal van de kerken en de liturgie. Maar dat is buitenkant, dat mag allemaal verbleken bij de kern van ons geloofsverhaal: God maakt zich klein als een kind in een kribbe en dat kind – Jezus – zal de boodschapper zijn van God, die Hij later zijn Vader noemt. Toegegeven : het woordje vader – ‘abba’ in het Hebreeuws – heeft Jezus geleerd van Jozef en Maria. Jezus laat zien wie God is, Hij is het Gelaat van God naar ons toe.
Hebben we dit kwetsbare van ons geloof nodig vandaag? Denk ik wel, want onze samenleving wordt alsmaar harder. Mensen staan soms lijnrecht tegenover elkaar en de menselijk maat is dan zoek. Het zoeken naar een compromis wordt gezien als een verraad aan de zaak, we zien het bij de harde kern van het boerenprotest in deze dagen. En dan te weten dat echte oplossingen alleen komen als je het kwetsbare punt bij de ander raakt en hij bij jou. Dit is ook de ervaring van echtparen die een dip in hun relatie te boven komen. Wat een liefde kan er weer stromen als je elkaar ontmoet als kwetsbare mensen.
Is de Blijde Boodschap van Kerstmis wel sexy genoeg voor de mensen van vandaag? Op het eerste gezicht niet want wij worden altijd sterker getrokken naar wat spettert. Het vuurwerk van oudjaar is toch zo anders als de glinsterende kerstbal in onze dennenboom en zeker aantrekkelijker dan die straal van omhoog en die straal uit het kribje beneên. Toen vlamde er een straal uit hun ogen, naar het kindje. Ontroerende tekst. Omdat die tekst gaat over verbinden, verbinden met God-Boven en verbinden met het Kind van God, hier beneden. Je wordt gewoon in het circuit meegezogen, als je je laat zuigen… Want dat moet wel gebeuren: je laten raken – in alle vrijheid - en je laten meenemen.
Met Kerstmis staan we stil bij ons geloof dat echt niet doorsnee is. Natuurlijk zijn er zaken die we met vele andere mensen van goede wil doen om de wereld leefbaarder te maken. Echter: het steeds maar weer uitgaan van het voorbeeld van een kwetsbaar kind, een kwetsbare mens Jezus, geeft ons christenen toch een bijzondere uitstraling. Maakt ook dat we doorgaan daar waar anderen afhaken. Die dementerende buurvrouw die zo veeleisend wordt, ik blijf haar toch bezoeken en helpen, zei iemand me enkele dagen geleden. Liefde en barmhartigheid zijn toch de ingrediënten voor ons geestelijk kerstdiner. Laten we genieten van de warmte van deze dagen en van het kerstdiner, maar laten we die andere ingrediënten – kwetsbaarheid, liefde, barmhartigheid, verbonden blijven en dat duurzaam, koesteren. Zalig Kerstmis!
Joost Jansen, pastoor