Het jaar 1672, dit jaar 350 jaar geleden, is de geschiedenis ingegaan als het Rampjaar. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden wordt aangevallen door Frankrijk, Engeland en de bisdommen Münster en Keulen. Het Rampjaar begint met een militair incident in het Kanaal op 23 maart 1672.
“Het volk is redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos”, zo luidt een Nederlands gezegde dat de toestand in die tijd van ons land beschrijft. Het Rampjaar 1672 betekent het einde van de Gouden Eeuw.
Hebben ook onze dorpen problemen ondervonden in het Rampjaar?
In een archiefstuk dat zich bevindt in het Oud-Archief van Dinther en gedateerd is 27 maart 1673, getuigen de pastoor van Berlicum, de pastoor van Dinther en de Abt van Berne over wat zich hier heeft afgespeeld. Er worden verschillende voorbeelden gegeven.
Op 9 juli trekken de troepen van de graaf de Chamilly van Grave naar Vlijmen en plunderen daarbij in de dorpen Heeswijk en Dinther en steken in Berlicum een prachtig huis in de brand.
Kort daarop marcheren de troepen van de Commandant Montaliy op weg naar Breda en Antwerpen door onze dorpen en richten er grote schade aan. Zij stelen in Berlicum ongeveer 100 paarden en 160 stuks vee. In Heeswijk 55 paarden en 49 stuks vee, in Dinther 41 paarden en 200 stuks vee. De geroofde schapen en varkens worden nog niet eens meegeteld.
Na het beleg van het fort Crevecour worden de legers van Maarschalk Turene gelegerd in onze dorpen. Ze hebben huisgehouden. In Berlicum 18 huizen en boerderijen afgebrand. Er werd veel graan gestolen voor het eten van de soldaten. Vermeld wordt dat in Heeswijk en Dinther geen graan meer overbleef.
De inwoners zijn zeer benadeeld en hebben grote honger moeten lijden, aldus de pastoors.
Voor de inwoners van onze dorpen was 1672 dus niet zomaar een jaartal uit de geschiedenisboeken, maar wel degelijk een écht rampjaar.
De Wojstap Kroniek is het tijdschrift voor historische publicaties over Dinther, Heeswijk en Loosbroek van de Heemkundekring De Wojstap.
Dit artikel verscheen eerder in dat tijdschrift als
Het rampjaar 1672, Jan van der Leest, Wojstap Kroniek, 4e jaargang, 1982, nummer 4.
Iedereen die geïnteresseerd is in dit onderwerp kan meer informatie vinden in de Heemkamer van HKK De Wojstap, Raadhuisplein 21a, Dinther geopend op woensdagmiddag van 14.00 – 16.00 uur.
ww.dewojstap.nl