Daar waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over… een mooi gezegde. Dat gebeurt wanneer we iets heel moois meemaken, bijvoorbeeld als je trouwt met elkaar. Je wilt aan iedereen laten zien dat je bij elkaar hoort, dat je bij elkaar wilt horen, totdat de dood een onherroepelijk scheiding brengt. Zo herkennen we het. Zo is het vaak niet meer…En dan zit ik met mensen in ccServaes te praten: weet je dat die en die uit elkaar gaan? Ook hier: waar het hart vol van is… Kinderen? Ja, kinderen, in de puberleeftijd. Ze hebben geen ruzie, hoor. Ik denk, misschien hadden ze eens ruzie moeten maken om uit te spreken wat ze op hun lever, misschien wel op hun hart hebben. Dit is een beetje, kort door de bocht, de analyse van de hedendaagse huwelijkssituatie. We herkennen het en lijden er aan.
Want in bijna iedere familie of buurt kennen we stellen die het aanbelandt. We zijn kwetsbaar in onze relaties. Die kwetsbaarheid is groeiende doordat de vaste kaders zich oplossen en de individualiteit toeneemt. Je kunt dan wel zelfhulpboeken aanschaffen zoals ‘Hoe red ik mijn huwelijk. Zeven tips’. U begrijpt: het is een doekje voor het bloeden. Als je al zo ver gekomen bent dat je hierop googlet dan moet er erg veel gebeuren om je relatie in het goede spoort te brengen.
Het evangelie van vandaag werd vroeger altijd gelezen in de huwelijksmis. Tot aan 1970, ongeveer. Bij velen van u is dit het geval geweest. Er wordt soms wat lacherig over gedaan: water in wijn veranderen. Handig en goedkoop. Daar gaat het hier niet om. Het evangelie zit veel beter in elkaar (trouwens dat geldt voor alle evangeliën). Alleen al het spel tussen moeder en zoon, Maria en Jezus. Maria die als rijpere vrouw goed in de gaten heeft dat het huwelijksfeest op de klippen loopt als er ineens geen wijn meer is. Jezus die weigert om een goocheltruc uit te halen: ‘Vrouw, bemoei je er niet mee.’ Niet erg netjes naar zijn moeder. Maar gelukkig dat heel subtiel toch aan een oplossing wordt gewerkt. Niemand heeft eigenlijk iets in de gaten maar dat water is wel excellente wijn geworden.
Zou dit verhaal ook kunnen dienen bij die twee waarvan ze bij ccServaes vol van waren? Ik denk het wel. Gewoon alledaags water wordt wijn. Het gebeurt doordat er geluisterd wordt naar bewogen omstanders. Hoe belangrijk is het niet dat je elke dag weer het doodgewone alledaagse met elkaar deelt en dat je bewogen omstanders toelaat in je relatie, dat je werkt aan een netwerk. Dat je daar ook tijd voor vrijmaakt, minimaal een half uur per dag, zou ik zeggen. Het is allemaal niet zo ingrijpend. Het is geen dure relatietherapie of mediation, of… noem maar op. Het is een weg van continu vergeven. Continu vergeven? Spontaan kwam het in me op omdat het zo waar is. Wij stellen elkaar allemaal teleur en beschadigen elkaar. Ook u en ik, ook ik naar jullie toe en jullie naar mij toe, laten we het maar heel dichtbij houden. Het is niet dramatisch maar iedere vorm van relatie kent beschadigingen, kent pijnpunten. De eerste stap is het erkennen van deze mogelijkheid, of het nu wel of niet gebeurt. God zij dank dat ons telkens vergeven wordt, door elkaar en door God. Het alledaagse, ook wat beschadigd is, wordt wijn
…
Ik meen dat dit het recept is voor een goed huwelijk, mar ook het recept voor iedere vorm van samenleven. Ben je arm en afhankelijk dan wordt het je misschien gemakkelijker gemaakt om elkaar te vergeven. Afhankelijkheid dwingt je om je handen uit steken naar een ander en dan kun je niet de hoogste eisen stellen. Wanneer je je geen materiële zorgen hoeft te maken dan kun je je sneller op je eigen eiland terugtrekken. Je hebt aan jezelf voldoende. Vlak echter de bewogen omstanders niet uit, Maria had een cruciale rol bij de bruiloft van Kana!
Lieve mensen, het is mogelijk dat ook in ons leven, in ons samen-leven, het water in wijn verandert. Het gaat om de kwaliteit van ons leven met elkaar. Straks bid ik om de heilige Geest over brood en wijn. Maar ik bid ook om de komst van de heilige Geest over ons allen. Wij kunnen wijn worden voor elkaar. En hebt u het gehoord? De laatste wijn die de gastheer op de bruiloft schonk was beter dan de eerste. Wij worden rijper met de jaren…
Joost Jansen, Abdij van Berne